Waarden als versneller van transities
Hoe kunnen we de energietransitie, de transitie naar een circulaire economie en de transitie naar meer preventieve publieke gezondheid in de gebouwde omgeving beter op elkaar afstemmen én versnellen? Binnen het onderzoeksproject AMBITIONS bundelen onderzoekers van vier kennisinstellingen hun krachten met publieke en private partners. Samen brengen zij de waarden die bij deze transities horen in kaart en ontwikkelen zij strategieën en hulpmiddelen die transitieprocessen kunnen versnellen.
Waarden als versneller van transities
De gebouwde omgeving is een knooppunt van maatschappelijke transities. Deze transities zijn onderling verweven, maar vertegenwoordigen ook uiteenlopende en soms conflicterende publieke waarden. Lokale bestuurders en andere actoren staan daardoor voor complexe keuzes: hoe geef je vorm aan een toekomstbestendige leefomgeving als waarden botsen of moeilijk te realiseren zijn?
Het AMBITIONS-consortium onderzoekt hoe waarden beter op elkaar afgestemd kunnen worden om de snelheid en effectiviteit van transities te vergroten. “We willen bijdragen aan een integrale benadering van transities in de gebouwde omgeving, waarin publieke, organisatorische en individuele waarden elkaar versterken in plaats van tegenwerken,” aldus projectleider prof. dr. ir. Ibo van de Poel (TU Delft).
Drie spanningsvelden
Het onderzoek richt zich op drie belangrijke spanningsvelden die het tempo van transities beïnvloeden:
- Tussen bestuursniveaus: hoe verhouden nationale, regionale en lokale beleidsdoelen en -waarden zich tot elkaar?
- Tussen publieke waarden: wat gebeurt er als waarden uit verschillende transities botsen?
- Tussen publieke, organisatorische en individuele waarden: hoe ga je om met spanningen tussen maatschappelijke waarden en die van organisaties en individuen?
Door deze spanningen beter te begrijpen, ontwikkelt het consortium strategieën en hulpmiddelen die actoren helpen om waarden beter op elkaar af te stemmen en transities te versnellen.
Brede samenwerking
Het AMBITIONS-project wordt gefinancierd door NWO binnen het programma Waarden in Transities. Bekijk hier de officiële aankondiging -> Drie projecten toegewezen voor onderzoek naar Waarden in Transitie(s) | NWO
Het consortium bestaat uit een breed scala aan publieke en private partners. Vanuit de kennisinstellingen zijn betrokken:
- TU Delft: prof. dr. ir. Ibo van de Poel, dr. Martijn Wiarda (Faculteit Techniek, Bestuur en Management), dr. Marina Bos-de Vos (Faculteit Industrieel Ontwerpen)
- Universiteit Utrecht: prof. dr. Wouter Boon, dr. ir. Matthijs Janssen
- Universiteit Twente: prof. dr. ir. Leentje Volker, dr. ir. Tom Coenen
- Avans Hogeschool: senior onderzoeker Elena Lomeli Aguirre
Daarnaast nemen tal van andere organisaties deel, waaronder:
- Overheden: Ministerie van I&W, Provincies Gelderland, Zuid-Holland, Utrecht, Noord-Brabant, Gemeenten Utrecht, Enschede, Hengelo, ’s-Hertogenbosch, Losser, Tubbergen en Dinkelland
- Netwerkorganisaties en bedrijven: Cirkelstad, Bouwcampus, ERAcontour, Kuijpers, Copper8, Talent voor Transitie, MakeDay, YAGHMA, WeBoost, Pioneering
- TKI’s en Topsector Energie: TKI Bouw en Techniek, TKI Urban Energy, System Integration
- Kennisnetwerken: Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven, Klimaat Academie Rotterdam
Regionale focus en impact
Het project richt zich in eerste instantie op de regio’s Twente en Utrecht, met aanvullende aandacht voor Rotterdam-Den Haag en Breda-Tilburg. De opgedane kennis en ontwikkelde hulpmiddelen zijn ook toepasbaar in andere contexten en domeinen.
Naast wetenschappelijke inzichten levert AMBITIONS praktische instrumenten, beleidsadviezen en masterclasses voor professionals. Het consortium bouwt aan nieuwe netwerken en een community of practice waarin actoren van elkaar leren en samenwerken aan een toekomstbestendige gebouwde omgeving.